Cinsiyetçi olmayan bir kitaplık için çocuk kitapları listesi

Cinsiyetçi olmayan çocuk kitabına erişmek oldukça zor. Kitaplarda çoğunlukla başrol erkek karakterlere ait, kadınlar mutfakta, ya da yan rollerde. Çocuklar bu kitaplardaki kahramanlarla özdeşlik kuruyorlar bu yüzden toplumsal cinsiyet eşitliği için aşağıdaki kriterler yardımcı olabilir.

  • Kitaplarda kahramanın cinsiyet çeşitliliğine dikkat etmek,
  • Kız ve oğlan çocuklar için hazırlanan, cinsiyet ayrımcılığını pekiştiren kitaplardan uzak durmak,
  • Masalların olabildiğince eski versiyonlarını tercih etmek,
  • Kız çocuklar için prenses olmayı öğütleyen tek tip kitaplardan mümkün olduğunca kaçınmak,
  • Rol dağılımında cinsiyetçi kalıpları tekrar etmeyen kitapları tercih etmek,
  • Heteronormatif aile yapısının dışındaki örneklere de yer vermek,

Önce Haklar;

Bu seri kalıpların dışına çıkıyor. Herkesin istediğini yapmaya hakkının olduğunu söylüyor. Kızlar top oynaya bilir, oğlanlar ağlayabilir, anne babalar istediklerini sevebilirler, istedikleri mesleğe sahip olabilirler.

  • Kız Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY
  • Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY
  • Baba Hakları Bildirgesi – YKY
  • Anne Hakları Bildirgesi – YKY

Başrolde Kızlar; Yüzyıldır yayınlanan masal ve çocuk kitaplarının sadece %3’ünde baş rolde kadın ve kız kahramanlar yer alıyor. Bu sebeple kız çocuklarına başrol veren kitaplar kitaplıkta mutlaka yer almalı.

  • Haydut Kızı Ronja – İthaki Yayınevi
  • Pippi Uzun Çorap – Pegasus Yayınevi
  • Mavi Kız Uzun Yol – YKY
  • Kumkurdu – Pegasus Yayınevi

Yeni Kelimeler; a anne, b baba kelimelerine alıştık.  Oysa yeni kelimeler mümkün diyen bir alfabe: a ‘aktivizm’, b ‘barış’ c ‘cesaret’ neden olmasın.

  • Feminist Alfabe – Uluslararası Af Örgütü – Türkiye

Roller değişince; Prenseslerin çok güzel olduğu ve hep prens beklediği anlatıdan sıkıldıysanız rolleri değiştiren bir kaç kitap:

  • Kül Prensi – Kuraldışı Yayınları
  • Prensesler Uslu Durmaz – Pearson
  • Pamuk Prenses ve 7 Kurbağa – Net Çocuk
  • Kül Prensi – Kuraldışı Yayınevi
  • İsyankar Cadı – Yazılama
  • Damdaki İnek – Mandolin Yayınevi

Kızlar ve oğlanlar istediği gibi olabilsin diye; hanım hanımcık kızlar, beyefendi oğlanlar dışında farklı olabilmeyi anlatan kitaplardan birkaç örnek.

  • Özgür – Taze Kitap
  • Kıpır Kıpır – Marsık Yayınevi
  • Ak Kuzu Kara Kuzu – YKY
  • Moris Micklewhite ve Turuncu Elbise – Güldünya Yayınları
  • Alev Saçlı Kız – Günışığı Yayınevi
  • Mercan’ın Kırmızı Saçları – ABM
  • Sert Çocuklar – Nesin Yayınevi
  • Bu Benim Dansım – Beta-Kids

Başka bir aile mümkün; kitapların çoğunda kadınların ve erkeklerin mesleklerinden evdeki konumlarına kadar cinsiyetçi bir biçimde görev dağılımı yapılıyor. Bunları değiştiren kitaplarda bazen yalnız bir anne, bazen şiir yazan bir baba karşımıza çıkıyor. İşte bunlardan bir kaç örnek:

  • Benim Annem Başka – Can Çocuk 
  • Annem Uzaya Gidiyor – Günışığı Yayınevi
  • Eyvah Babam Şiir Yazıyor – Günışığı Yayınevi
  • 10 Çocuklu Bir Baba- Al Midilli
  • Ejderhalar – Baba – Oğul – YKY
  • Babam Yanımdayken – KidzR
  • En güzel benim evim – İş Bankası Kültür Yayınları
  • Vesta Linea – Büyülü Fener
  • Canavar Annem – Uçan Balık

Cinsel eğitim; Çocuğun ihtiyaç duyduğu zamanda, ihtiyaç duyduğu bilgiye erişmesi çok önemli. Bunun için farklı yaş kategorilerine göre cinsel eğitim kitapları:

  • Veli Nereye Gitti – Kural Dışı Yayınları (+5)
  • Bedenim Bana Ait – Gergedan Yayınevi (+5)
  • Ben Nasıl Ben Oldum – Dinazor Çocuk (+8)
  • Bebekler Nereden Gelir – İş Bankası Kültür Yayınları (+3)
  • Annemin Karnındayken – YKY (+3)
  • Regl Kitabı – Kız çocuklar için büyüme rehberi – Martı Yayınları (+8)

Feminizme Giriş: Kadınlar her zaman her yerdeydiler, ancak tarih onları yazmadı. O tarihle tanışmak için aşağıdaki birkaç kitap iyi olabilir.

  • Küçük Feministin El Kitabı – Güldünya Yayınevi
  • Dünyayı Değiştiren 26 Asi Kadının Hikâyesi: Kadın Savaşçılar – Yabancı Yayınevi
  • Dünyayı Değiştiren Olağanüstü Kadınlar – Büyülü Fener Yayınevi
  • İlham Verici Etkinliklerle Mucize Kızlar – Doğan Egmont

Keşke Çevrilse: Heteronormativite dışına çıkmış gökkuşağı kitaplıklarından dört örnek.

  • Love Makes a Familiy – Sophie Beer
  • The Great Book of Families – Leslea Newman
  • Mommy, Mama and Me –  Mary Hoffman
  • Daddy, Papa, and Me – Mary Hoffman

 

7 comments

  1. Merhaba, cinsel eğitim kategorisine Beyaz Balina Yayınlarından çıkan Bu Vücut Benim Ben Ne Dersem O Olur kitabını da önerebilirim.

    Beğen

Bir Cevap Yazın

Please log in using one of these methods to post your comment:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s